1) فارسی : گذرنامه – پاسپورت
العربیة : جَواز – باسبورت
2) فارسی : گذرنامه ها
العربیة : جَوازات
3) فارسی : گذرنامه ات رو بده
العربیة : إنْطِنی جَوازَک
4) فارسی : بگذار ببینم - نگاه کنم
العربیة : خلّی أشُوف
5) فارسی : ویزا
العربیة : فیزَة
6) فارسی : کجاست؟
العربیة : وِین
7) فارسی : سرویس بهداشتی کجاست؟
العربیة : وِینِ المَرافِق الصَّحیَّة
(بدون کلمه صحیه بکار ببرید، چون اینگونه عامیانه تر است)
8) فارسی : میخواهم
العربیة : أرید
9) فارسی : بروم
العربیة : أرُوح
10) فارسی : به نجف
العربیة : إلْنَجف (در اصل الی النجف بوده)
نحوه تلفظ : أرید أروحِلْنَجف
11) فارسی : اتوبوس میخوای یا ون
العربیة : تِریدِ الباص لُو کَیّة؟
12) فارسی : کرایه اش چنده - چقدر میشه
العربیة : إشگَد؟ - إشگد الأجرة
13) فارسی : ده هزار - 10000 دینار - 10
العربیة : عَشِر - عَشرتالاف
14) فارسی : خوبه
العربیة : زِیَن
15) فارسی : نه گرونه!
العربیة : لا، باهِز
16) فارسی : خیلی - گرونه
العربیة : إهوَای، کِلَّش - باهز
17) فارسی : گروهتون، چند نفر هستید؟
العربیة : جَماعَتْکُم، چَم نفرات؟
18) فارسی : بیا بالا - سوار شو - بپر بالا
العربیة : صْعَد - یا أللّه صْعد
19) فارسی : تمام شدید؟ همه سوار شدید؟ - تکمیل شد - تمام شد.
العربیة : خَلاص؟ - یا به صورت خبری :خلاص!
20) فارسی : چمدان - ساک
العربیة : جُنطَة - جمع : جُنَط
21) فارسی : راننده
العربیة : سایِق
22) فارسی : ایستگاه پلیس
العربیة : سِیطَرَة
23) فارسی : گیت - دروازه - ورودی
العربیة : بَوّابَة
24) فارسی : افسر - مامور - مسؤول
العربیة : ضابُط
25) فارسی : گاری - ارابه
العربیة : عَرَبانة
26) فارسی : گاری چی - ارابه کش
العربیة : عَرَبَنچی
27) فارسی : (بردار،بلند کن) -چمدون رو بردار
العربیة : (شیل) - شیلِ الجُنطَة
28) فارسی : کیف - کوله
العربیة : حَقْبَة
29) فارسی : هوا گرمه - گرمه
العربیة : ألْجَو حار - حار
30) فارسی : آبجوش
العربیة : مایِ الحارّ، مای حار
31) العربیة : خُبُز
فارسی : نان
32) ساندویچی(مخصوص به عراق)
العربیة : صَمّون
33) فارسی :کولر را روشن کن
العربیة : شَغِّلِ الْمُکَیِّف
34) فارسی : خاموش کن - خاموشش کن - کولر را خاموش کن
العربیة : طَفْ - طفِّیَه - طفّی المُکیّف
35) فارسی : وایستا - نگه دار
العربیة : اُگُفْ
36) فارسی : اینجا - آنجا
العربیة : إهْنا - إهناک
37) فارسی : بیا
العربیة : تعال
38) فارسی : برو
العربیة : رُح (روح)
39) فارسی : گم کردم
العربیة : ضَیَّعِت
40) فارسی : بگذار - قرار بده
العربیة : خَلّی
41) فارسی : چرا - برای چه
العربیة : لِیَش
42) فارسی : نمی فهمم - نمی فهمم چی میگی
العربیة : مَافْتَهِم (الف خوانده نمی شود) - مَفتَهم شِتگول
43) فارسی : کم - کمی عربی بلدم
العربیة : شُوَیّ، شْوَیّ - شوی أعرف، شوی أحچی
44) لطفا: رجاءاً
45) متشکرم: شکراً
46) خوش آمدی: اهلا و سهلا
47) بله: نعم / ای
48) خیر: لا
49) مشکلی نیست: مو مشکل
50) ببخشید: متاسفم / العفو/ آنی آسف
51) چه وقت؟ اِشوَکِت
52) کجا؟: وین
53) چقدر؟: چم؟
54) چی؟: شنو
55) کی؟: منو
56) پل: جسر
57) خانواده: اهل
58) غذا: اَکِل
59) عجله کن: ابسرعه/بالسرعه
60) من می فهمم: آنی افتهم
61) من نمی فهمم: آنی ما افتهم
62) دارو: دوا
63) پول: فلوس
64) فارسی می تونی حرف بزنی؟: تتکلم بالفارسی؟
65) ممکنه کمکم کنی؟: ممکن تساعدنی؟
66) مسجد: جامع
67) بازار: سوگ
68) پلیس: شرطه
69) بایست: اوگف
70) حال شما چطوره: اشلُونِک
71) خوبم: زِین
72) خداحافظ: مع السَلامه
73) در امان خدا: فی اَمانِ الله
74) چه خبر: شکو ماکو؟
75) خبری نیست: ماکو شی
76) بفرمایید استراحت کنید: اِتفَضَّل اِستیریح
77) ممنونم: ُشکرًا
78) خسته: تعبان
79) گرسنه: جوعان
80) سیر(متضاد گرسنه): شِبعان
81) حرم کجاست؟: وین الحَرَم
82) گران: غالی
83) ارزان: رَخیص
84) بیمارستان/درمانگاه: مسَتشفی
85) می خواهم زیارت کنم: ارید ازور
86) لباس: مَلابِس
87) جلو: گِدَّام
88) فارسی : سخت
العربیة : صَعُب
89) فارسی : ساده، آسون
العربیة : سَهِل
90) فارسی : سیگار
العربیة : جیگارَه
91) فارسی : کی، چه وقت
العربیة : إشْوَگِت
92) فارسی : الان
العربیة : هَسَّة
93) فارسی : دیروز
العربیة : أمِس
94) فارسی : فردا
العربیة : باچِر
95) فارسی : امروز
العربیة : ألیوم
96) فارسی : امشب
العربیة : ألِّیَلَة
97) فارسی : اسمتو بنویس(به معنای ثبت نام)
العربیة : سَجِّل إسمَک
98) فارسی : گذرنامه ها را تحویل دهید
العربیة : سَلَّمو الجَوازات
99) فارسی : فرودگاه
العربیة : مَطار
100) فارسی : حدوداً، تقریباً
العربیة : حَوالی
101) فارسی : گوش بده - به من گوش بده
العربیة : إسمَع - إسمَعنی
102) فارسی: کارت شناسایی
العربیة : هُوِیَّة
· قبلا کلمه گران رو ترجمه کردیم، حالا متضاد آن:
103) فارسی : ارزان
العربیة : رَخیص
104) فارسی : ارزان تر
العربیة : أرخَص
105) فارسی : ببخشید
العربیة : ألْعَفُو
106) فارسی : نانوایی
العربیة : خَبّاز
· جملات تعارفی-تشکری
107) الله یخلیکم: خدا نگهتون داره
108) الله یحفظکم:خدا حافظ شما باشد
109) الله یسلمکم:خدا شما را سلامت نگهدارد
110) زحمناکم:زحمت به شما دادیم
111) الله یعینکم:خدا نگهدارتون باشد
112) رحم الله والدیک:خدا پدر و مادرتان را بیامرزد
113) الله یساعدکم:خدا کمکتان کند
114) صار الزحمه علیکم:برای شماها زحمت شد
115) عاشت ایدکم: خداقوت
116) فارسی : مجانی
العربیة : بلاش
117) فارسی : سلامتی
العربیة : عافِیَة (مثلا در تعارفات میگویید : بِلْعافیة إن شاءالله )
118) فارسی : سیو کن، ذخیره کن - ذخیره کردن
العربیة : وَفِّر - توفیر
119) فارسی : دیوانه - ما دیوانگان حسینیم
العربیة : مَجنون - إحنَه مجانین الحسین
120) فارسی : فصیح - کتابی
العربیة : فُصحه (مثلا اگر شما به مکالمه فصیح تسلط دارید می گویید : تِگدَر تِحچی فُصحَه؟ می تونی فصیح و کتابی صحبت کنی؟ أعرُف الدارِجه شْوَیّ : لهجه عامیانه کم بلدم
121) فارسی : اتاق - اتاق ها
العربیة : غُرْفَة - غُرَف
122) فارسی : بوس
العربیة : بوس
123) فارسی : زشت - قبیح - ناپسند
العربیة : عِیب
مثلا میگویید : لا تْسَوّی، عیب : نکن! زشته!
124) فارسی : خانه
العربیة : بِیَت - حُوش
125) فارسی : گوشت
العربیة : لَحَم
126) فارسی : گران - ارزشمند
العربیة : غالی (هم به چیز گران می گویند هم به یک فرد عزیز و محترم)
127) فارسی : چطوری (مذکر)
العربیة : إشْلونَک
128) فارسی : چطوری (مونث)
العربیة : إشلونِچ
129) فارسی : خسته
العربیة : تَعبان
130) فارسی : گرسنه
العربیة : جَوعان
131) فارسی : تشنه
العربیة : عَطشان
132) فارسی : صبح بخیر
العربیة : صَباحَ الخیر (جواب : صباح النور)
133) فارسی : خوش آمدید
العربیة : أهلا بکم، هَلا بیک، هلا بیکم
134) فارسی : هر جور مایل هستی
العربیة : عَلا کِیَفَک
135) فارسی : بیمارستان
العربیة : مُستَشفی (مُستَشفه بخوانید)
· آموزش قیدهای زمان و مکان
136) صباح:صبح
137) الیوم:امروز
138) أمس:دیروز
139) غدا(بکرة):فردا
140) فجر:سپیده دم
141) مغرب:مغرب
142) لیل(عشا بکسر ع):شب
143) منتصف اللیل:نیمه شب
144) هذه اللیله:امشب
145) نهار.یوم:روز
146) مساء:بعدالظهر.شب
147) أعلا:بالا.بالاتر
148) أسفل:پایین .پایین تر
149) أین:کجا
150) تحت:زیر
151) أمام.قدام(بضم ق وتشدید د):جلو
152) فوق:بالای.روی
153) خلف.وراء:پشت سر
154) جنب.جوار:کنار
155) بعدبکرة(بعد غد): پس فردا
156) بعدیومین:دو روز بعد
157) بعدثلاثة ایام:سه روز بعد
158) لیلة اول أمس: پریشب
159) الأمس الأول:پریروز
160) لیلة الغد:فرداشب
161) قبل الظهر:پیش از ظهر
162) إذا:هرگاه.اگر
163) عند:نزد
164) قریب من:نزدیک به
165) بعید عن:دور از
166) منذ مدة:مدتی است
167) هنا:اینجا
168) هناک:انجا
169) بین:میان
170) متی: چه وقت.کی
171) قبل قلیل:کمی پیش
172) الان:حالا
173) سنة(ج:سنوات.سنین):سال
174) هذا الشعر:این ماه
175) اسبوع(ج:اسابیع):هفته
176) شهر(اشهر):ماه
177) هذه السنة:امسال
178) هذاالأسبوع:این هفته
179) علی الیمین:سمت راست
180) علی الشمال:سمت چپ
181) علی طول:مستقیم
182) بعدالمفترق:بعداز چهار راه
183) ایستگاه قطار کجاست؟
ون المَحَطَّة
184) فرودگاه کجاست؟
ون المَطار؟
185) نزدیک - دور
186) قریب - بَعید
187) کدوم یکی از اون ها (از دو راه - طرف) نزدیکتره؟
یا هُم - یا هُوْ اَقرَب
188) کدوم راه به کربلا نزدیک تره؟
یا طَریق أقرَب إلکَربله
189) کدوم راه - طرف - مسیر- خلوته؟
یا طریق - جِهة، صُوب - مسیر - بلا إزدحام، مو إزدحام
190) خیلی زحمتتون دادیم - اذیتتون کردیم
هوایَه زَحَمناکُم - أذِّیناکم
191) اجرتون با سیدالشهدا
أجِرکُم عَل إحْسِیَن (ع)
192) شارژ موبایل از کجا بخرم؟
إمْنِیَن أشتری رَصید (المووبایل «لازم نیست موبایلش رو بگید»)
193) سیم کارت
شریحَة
194) میشه یه شارژر بدید، شارژ موبایلم تموم شده - شارژش تموم شده
یمکن تِنطینی شاحِنة، خَلَص ألشَحَن مووبایلی - خَلَص شحْنَه
195) کجا میتونیم استراحت کنیم؟
ون نِگدَر نستَریح
196) میشه یه کم برید عقب تر / جلوتر
یصیر اِشوَیَّه تِرجَع / تِتقَدَّم
197) بیاید این ور تر / برید اون ور تر
تعال لِهْنانِه / رُوح لِهْنَاکه
198) ببخشید ممکنه کمی به من هم جا بدید(که من هم بشینم / بایستم)
العَفُوْ تِنْطینی مَکان (حتی آنی هم اَگعُد / اوگَف)
199) آقا/خانم اجازه میدین من هم زیارت کنم؟!! (لازم به گفتن آقا / خانم نیست)
عفواً خَلّینی آنی هم اَزُور (با عذر خواهی)
خَلّینی آنی هم اَزور (به صورت جدی و دستوری!!)
200) آیا امشب حرم رو می بندن؟!
إللِّیلَه یِسِدُّونِ الحرم؟
201) ببخشید درب ورودی دیگه ای وجود نداره؟!
أکُو باب ثانیه یا أکو باب غیر؟!! (ثانیه یعنی دومی)
202) ببخشید شما تا کی اینجا نشسته اید؟!!
إلعَفو لِشْوَکِت گاعِد إهنانِه؟؟
203) آیا شما میخواین برید؟! یا هنوز هستین؟!
إتْرِیدُون إتْرُوحون ؟! لُو بَعَدکُم؟!
204) ببخشید گاراژ ماشین (ترمینال) کجاست؟!
العفوا وِن إلگـَراج؟
205) آیا حرم، ماشین مخصوص برای بردن به سامرا داره؟!
اکو سِیارَةِ خاص العَتَبة إلْسامرَه؟ (عَتَبه منظور حرم امام حسین/ابالفضل/وامام علی علیهم السلام می باشد)
206) چجوری میشه رفت مسجد کوفه؟!
إشلون أروحِ إلْمسجدِ الکوفه؟!
207) ببخشید فاصله مسجد کوفه تا سهله چقدره؟!
العفوا إشگد المَسافة بِیَن السهله و الکوفه؟
208) بین راه ماشین(سیارة) هست سوار بشیم(نرکب)؟!!
اکو سیارات بین الطریق نرکب؟؟
209) سرویس بهداشتی کجاست؟!
وین المَرافِق (تِکرَم وِین المرافق:گفتن تِکرَم در اول جمله مودبانه تر است)
· نکته مهم بسیار بسیار مهم: هیچ وقت در داخل سرویس بهداشتی به کسی بفرمایید با جمله اتفضّل را نگویید، بلکه باید بگویید : کَرِّم
210) ببخشید این سرویس بهداشتی(التوالت) شلنگ آب داره؟!
إلتوالِتات بیهِن صُوندَه؟!
211) ممکنه یه شلنگ آب برای سرویس وصل کنید
بلازحمه (إذا ممکن) إتشَکِّلِ الصونده؟!
212) ببخشید درمانگاه / بیمارستان کجاست؟!
إلعَفُو وِین المُستَوصِف / مُستَشفَه؟؟
213) ببخشید درب ورودی خانم ها/آقایان کدوم طرفه؟!
إلعَفُو مِن وین باب الدُخول للِنِساء / للرجال؟
214) موقع نماز درب حرم رو می بندند؟
یسِدُّون بابِ الحَرَم وقتِ الصلاة؟(با لحن پرسشی)
215) فارسی : جای خالی دارید؟
العربیة : عِدکُم مَکان!؟ - أکو مکان!؟
اگر باشد ممکن است بگویند : ای ای إتفَضَّل (بله بله؛ بفرمایید) و اگر جا نباشد می گویند : ما فی
216) فارسی: مسئول یا رئیس موکب کیست؟
العربیة: منُو مسئولِ المُوکب!؟
217) فارسی: برای بانوان(نساء) جای(خیمه) جداگانه هم دارید؟
العربیة: (اَکو) - (عِدکُم) قاعَة للنساء؟ (سالن های استراحت برای خواب را قاعة میکویند.)
218) فارسی: پتو، بالشت، تشک دارید؟ چند تا دارید؟ به تعداد هست؟
219) العربیة: بَطانِیَه(پتو)، مُخَدَّه(بالش)، دوشَگ(تشک) عِدکُم؟ چَم واحد عدکم؟ مو قَلیلات خو؟؟
· بخش اصلی و مهم قیدهای زمان در لهجه عراقی
220) فارسی :گذشته
العربیة :الماضی
221) فارسی : دیروز
العربیة : ألبارحَة - مبارح
مثال: شِفتَه البارِح بالسُّوگ
دیروز در بازار او را دیدم
222) فارسی : پریروز
العربیة : اوّل البارحَة
شفته اول البارحة بالسوگ.
223) فارسی : هفته گذشته
العربیة : الاُسبوعِ الفات
224) فارسی : ماه گذشته
العربیة : الشَهَر الفات
225) فارسی : سال گذشته
العربیة : السنة الفاتت (سنه مونث است پس فعل فات باید مونث بیاید)
· ممکن است به جای فات و فاتت از «الماضی» و «الماضیة» هم استفاده شود...
226) فارسی : حال
العربیة : الحاضر
227) فارسی : امروز
العربیة : ألیوم
مثال : شِفِتْهَا الیوم بالسوگ.
او(زن) را امروز در بازار دیدم.
228) فارسی : این هفته
العربیة : هذا الاسبوع
229) فارسی : این ماه
العربیة : هذا الشَهَر
230) فارسی : امسال
العربیة : هذا السَّنَة
231) فارسی : آینده
العربیة : المُسْتَقبَل
232) فارسی : فردا
العربیة : باچـِـر
233) فارسی : پس فردا
العربیة : عُگــُب باچـر
مثال: رَح اَشوفَه عُگُب باچر
او را پس فردا خواهم دید
234) رَح + فعل = خواهم آن فعل را انجام داد
235) فارسی : هفته آینده
العربیة : لإسبوع الجای
236) فارسی : ماه آینده
العربیة : الشَهَر الجای
237) فارسی : سال آینده
العربیة : السّنةِ لجایَة
238) فارسی : مطمئنی؟ - حتماً
العربیة : إنته مِتْأکِّد؟ - مِتأکّد؟
239) فارسی : برای اینکه، چون
العربیة : لِأنَّ، لَن
240) فارسی : می دانم - می دانی
العربیة : أدْری - تِدری
241) فارسی : نمی دانم
العربیة : مو أدری
242) فارسی : فراموش کردم
العربیة : نِسیَت
243) فارسی : بلند شو
العربیة : گوم
244) فارسی : بشین
العربیة : اُگعُد
245) فارسی : مهر ( مُهرِ نماز)
العربیة : تُربَة
246) فارسی : سرد
العربیة : بارِد
247) فارسی : خیلی سرد - خیلی گرم
العربیة : کِلَّش بارد - کِلَّش حارّ
248) فارسی : شماره
العربیة : رَقَم
249) فارسی : یک لحظه
العربیة : لَحظَة
250) فارسی : چند (روز - مقدار - عدد)
العربیة : چَمْ
251) فارسی : داخل شو
العربیة : طُب - اُدخُل
252) فارسی : خارج شو - برو بیرون
العربیة : إطْلَع - اُخرُج
253) فارسی : کاروان
العربیة : حَملَة
254) فارسی : صف - به صف شید
العربیة : سِرَة - بْسِرَة
255) فارسی : قند
العربیة : اصلا نمیدونن قند چی هست! فقط شکر
256) فارسی : شِکَر
العربیة : شَکَر
257) فارسی : بازار
العربیة : سوگ
258) فارسی : پول
العربیة : فْلوس
259) فارسی : صرافی
العربیة : صِیرفَة
260) فارسی : پول چنج کردن
العربیة : تَصریف
261) فارسی : خورده
العربیة : خُردَة
262) فارسی : نصف - نیم
العربیة : نُصّ
263) فارسی : یک چهارم - به 250 دیناری نیز میگویند، چون یک چهارم 1000 دینار است
العربیة : رُبُع
264) فارسی : سوپ
العربیة : شوربَه
265) فارسی : کباب ترکی
العربیة : گَصّ - شاوِرما
266) فارسی : چای
العربیة : شای
267) فارسی : شیر
العربیة : حَلیب
268) فارسی : مرغ - سرخ شده
العربیة : دِجاج - مَشْوِیّ
269) فارسی : ماهی - سرخ شده
العربیة : سِمَچ - مشویّ
270) فارسی : تخم مرغ
العربیة : إبْیَض
271) فارسی : ساندویچ
العربیة : لَفَّة
272) فارسی : پرس
العربیة : صَحَن
273) فارسی : غذای بسته بندی - بیرون بر
العربیة : سَفَری
274) فارسی : راست / سمت راست
العربیة : یَمین، یِمنَه / عَل یَمین، عَل یِمْنَه
275) فارسی : چپ / سمت چپ
العربیة : یَسار، یِسْرَه /عل یَسار، عل یِسرَه
276) فارسی : جلو - رو به رو
العربیة : گُبَل - گِدّام
277) فارسی : پشت، عقب - پشت سرت
العربیة : وَرِه، خَلْف - وَراک
278) فارسی : بالا
العربیة : فُوگ
279) فارسی : کنار، پیش
العربیة : یَمّ
280) فارسی : بیرون، محیط باز
العربیة : بَرَّة
281) فارسی : داخل، تو
العربیة : جَوَّة
282) فارسی : فقط - فقط دو نفر - فقط دوتا
العربیة : بَسْ - بَسْ نَفَرَین - بس إثْنِیَن
283) فارسی : آره، درسته
العربیة : إی - نعم - صحّ
284) فارسی : (با، به همراه) - با خانواده ام
العربیة : وِیّا - وِیّا أهلِی
285) فارسی : باهم -(مثلا در کفشداری میخواهید کفش ها را باهم تحویل دهید می گویید:)
العربیة : سوّه - سویّة
286) فارسی : تو (مَرد) - تو خودت گفتی......
العربیة : إنْته - إنته گِلِت.....
287) فارسی : تو (زن)
العربیة : إنتی
288) فارسی : من
العربیة : آنی
289) فارسی : ما
العربیة : إحْنَه
290) فارسی : او (مرد)
العربیة : هُوَّ
291) فارسی : او (زن)
العربیة : هِیَّ
292) فارسی : این (مذکر)
العربیة : هاذة
293) فارسی : این (مونث)
العربیة : های
294) فارسی : باید
العربیة : لازِم
295) فارسی : راه - راه بسته است
العربیة : طَریق - طَریق مسدود (مزدود تلفظ می شود)
296) فارسی : پیاده شو
العربیة : نَزِّل
297) فارسی : تلفن زدن - زنگ زدن
العربیة : خابَر
298) فارسی : از کجا - اهل کجا - تو اهل کجایی؟
العربیة : مْنِیَن، إمنِیَن - أنته منین؟
299) فارسی : از ایران
العربیة : مْنِ الایران
300) فارسی : شهر
العربیة : مَدینة
301) فارسی : مواظب باش
العربیة : دِیر بالَک (بالک بالک)
302) فارسی : نمیشه
